توصیف در مقامات حریری و مقامات حمیدی

چکیده: مقامات حریری و مقامات حمیدی، در شمار کتابهای بسیار مهم در زبان عربی و فارسی هستند. این دو کتاب از نظر گون? ادبی از نوع مقامه به شمار می آیند و در کنار شباهتهایی که به هم دارند، تفاوتهای چشمگیری نیز دارند و این امر ناشی از ذوق نویسندگان کشور باستانی ما ایران و تفاوت بارز آن با ذوق نویسندگان عرب است. زیرا از لحاظ جنبه های معنوی، ایرانی آثاری را دوست دارد که در دل و جان اثر کند. ایرانی نتوانسته است به آثاری دل ببندد که در قید تکلّف اسیر مانده اند و نخواسته است برای مشاهد? زیبایی آن آثار، داخل زندان صنایع لفظی شود. در این تحقیق که به شیو? کتابخانه ای انجام شده است، با بهره گیری از فنّ تحلیل محتوا، توصیف در دو کتاب مقامات حریری و حمیدی تطبیق داده شده و موارد شباهت و اختلاف نیز بیان شده است. این پایان نامه در چهار فصل: کلّیات، مقامه نویسی در ادبیّات عربی و فارسی، تطبیق توصیفات دو نویسنده و نتیجه گیری تألیف گردیده است. پرداختن دو نویسنده به توصیف های واقعی و فضایل اخلاقی همچون ادب، علم، بخشندگی، جهاد، دوری از خشم، حسادت و بخل، در ضمن تصویرهای عاطفی و توجّه حریری به وصف انواع خوراکیها همچون شیر، خرما، سکبا و سفره های رنگین مهمانی و توجّه حمیدی به جنبه های توصیف طبیعت بکر و اینکه وی در مقاماتش به توصیف گدایی و شیوه های آن نپرداخته و در به کار بردن صنایع لفظی و استفاده از شیو? اطناب بسیار زیباتر عمل نموده است؛ از نتایج این تحقیق می باشد. واژه های کلیدی: ادبیّات تطبیقی، توصیف، مقامات، حریری، حمیدی